ยารักษาโรคทุกชนิดมีผลข้างเคียงต่อสุขภาพเสมอ ไม่มากก็น้อย โดยเฉพาะยารักษาโรคเบาหวาน ยาลดความดัน ยาลดไขมัน ยารักษาภูมิแ โรคข้อกระดูก ฯลฯ ซึ่งเป็นยาจำพวกดูแลอาการของโรคแห่งความเสื่อมทั้งนั้นถ้ากินเป็นประจำอย่างต่อเนื่องนานๆย่อมมีผลเสียต่อไต และตับ อย่างแน่นอนครับ

เมื่ออาการไตไม่ค่อยดีก็อาจมีผลต่อความสมบูรณ์ของผิวหนังได้เหมือนกัน แต่ต้องตรวจสุขภาพไตให้ละเอียดอีกที โดยส่วนใหญ่มักพบว่าผู้ป่วยเบาหวานเมื่อกินยานานๆจะได้โรคไตเพิ่มอีก 1 โรค ถ้าไม่แก้ไขเรื่องยาให้ทันท่วงทีโรคไตจะกำเริบเป็นไตวาย และก็ต้องฟอกไต ซึ่งสังเกตุได้ว่าผู้ป่วยโรคเบาหวานไม่เคยมีใครเสียชีวิตจากโรคนี้นะครับแต่เสียชีวิตเพราะไตวายทั้งนั้น

โดยทั่วไปเท่าที่ให้คำปรึกษากับผู้ป่วยโรคเบาหวานนั้น สำหรับผู้ที่ไม่ไคยกินยามาก่อนแต่ระดับน้ำลสูงประมาณ 120-180 mg/dl ผมมักไม่แนะนำให้กินยาแต่แนะนำให้คุมอาหารอย่างเดียว (แต่ต้องให้ข้อมูลให้ละเอียดว่าคุมอย่างไรด้วย) ก็สามารถลดระดับของน้ำตาลลงสู่ปกติได้ทุกคนถ้าทำตาม ซึ่งตรงกับการวินิจฉัยของแพทย์ที่มีความชำนาญในการรักษาเบาหวานเหมือนกันที่ระดับน้ำตาลไม่เกิน 180 ท่านก็มักไม่สั่งยาแต่ให้กลับไปคุมอาหารเองก่อน (ซึ่งส่วนใหญ่ไม่ให้รายละเอียดในการคุมอาหารมากพอ) แต่ก็มีแพทย์บางกลุ่มที่น้ำตาลเพียง 120 ก็รีบสั่งยาแล้ว ดังนั้น จะสมควรหรือไม่อย่างไรในการใช้ยาก็ให้ใช้วิจารณญาณกันเองครับ ส่วนผมไม่นิยมกินยาอยู่แล้วถ้าไม่จำเป็นเพราะผมมีอาหารที่ใช้คุมน้ำตาลได้ดีกว่าอยู่แล้วและได้ผล 100% ถ้าไม่ดื้อออกนอกลู่นอกทางเสียก่อนครับ....ขอขอบคุณ